معضل پارک حاشیه ای و راهکار هوشمندسازی پارک حاشیه ای
رشد روزافزون سفرهای شهری و افزایش میزان استفاده از وسایل نقلیه شخصی مشکلات فراوانی را در شبکه حمل و نقل شهری بوجود آورده است. به طوری که افزایش تراکم خودروها سبب هدر رفتن سرمایه‌های زیادی در تاخیرهای ناشی از آن ، افزایش آلودگی هوا و … شده است.
با توجه به اینکه مدت زمان پارک هر وسیله نقلیه بیش از زمان حرکت آن است، عدم وجود امکانات کافی در نقاط مقتضی، باعث ایجاد سفرهای سرگردان، پارک خودروها در محلهای ممنوع، استهلاک وسایل نقلیه و افزایش تراکم ترافیک می‌شود. از اینرو انجام مطالعات پارکینگ، به منظور کمینه نمودن مشکلات عدیده موضوعی حائز اهمیت و اجتناب ناپذیر است. تامین مکانهای پارک کافی خارج از سطح سواره رو (پارک غیر حاشیه‌ای) به دلایل متعدد میسر نیست. به همین منظور انجام استراتژی‌های مختلف مدیریتی جهت ایجاد تعادل در سیستم عرضه و تقاضا بسیار مهم است.
مطالعات پارکینگ به دلایلی همچون تعیین میزان نیاز به پارکینگ در نقاط مختلف و بررسی نیازهای فیزیکی برای بهبود و یا توسعه پارکینگ‌های موجود انجام می‌شود. فضایی از اراضی شهری را که برای وسایل نقلیه موتوری تخصیص یافته است میتوان به فضای حرکت و فضای توقف تقسیم بندی نمود. منبع این فضاها در نواحی پرتراکم مانند نواحی مرکزی و تجاری اصلی شهر کمیاب است. در اینگونه نواحی وسایل نقلیه از نظر نیازهای فضایی در رقابت هستند. به عنوان مثال میتوان به مسئله پارکینگ حاشیه‌ای خیابان و تقسیم کل فضای خیابان به فضای مربوط به وسایل نقلیه متحرک و فضای مربوط به وسایل نقلیه متوقف اشاره نمود. با این وجود هیچ راه حل صریحی برای این مسئله وجود ندارد، زیرا معیارهایی که باید در تدوین یک راه حل دنبال شوند بستگی به اهداف اجتماع داشته و میان جوامع مختلف متفاوت هستند. در مطالعه‌ای از سوی سازمان حمل و نقل و ترافیک شهر تهران جهت معرفی معابر مستعد پارک حاشیه‌ای هوشمند تعریف شد، هدف معرفی و قیمت گذاری معابر جهت کنترل ساعت‌های پارک در سطح خیابان بوده است.
اقدامات لازم برای شناسایی معابر مستعد اجرای پارک حاشیه ای هوشمند
در مطالعه مذکور اقدامات ذیل جهت شناسایی و معرفی معابر مستعد هوشمندسازی پارک حاشیه ای انجام گردید.
۱- تعیین محدوده مورد مطالعه، بررسی اسناد بالادستی و مصوب و بررسی نظام سلسله مراتبی شبکه معابر در محدوده مورد مطالعه
۲- بازدید میدانی، تهیه عکس و برداشت سایر مستندات موردنیاز
3- شناسایی و انتخاب اولیه معابر بر اساس رده عملکردی
۴- شناسایی و انتخاب اولیه معابر متاثر از طرح های اجرایی مصوب ترافیکی و عمرانی، معابری که بارک حاشیه ای موجب افت سطح سرویس آنها شده باشد، معابری که در حوزه تأثیر احداث ایستگاه مترو و تغییر در وضعیت شبکه حمل و نقل عمومی قرار دارد
۵- شناسایی و بررسی کاربری ها در هر معبر در محدوده مورد مطالعه
۶- انتخاب دوره زمانی مناسب برای برداشت در هر معبر متناسب با نوع کاربری
۷- برداشت میزان عرضه پارکینگ در معابر منتخب (ظرفیت پارکینگ حاشیه ای)
۸- شمارش فضاهای پارک خالی در هر نیم ساعت به صورت پیمایشی در معابر منتخب
۹- محاسبه نسبت تقاضا به عرضه پارکینگ (درصد اشغال) در معابر منتخب
۱۰- برداشت تقاضای شبانه پارکینگ و محاسبه نسبت تقاضای مسکونی به عرضه پارکینگ در معابر منتخب
۱۱- شناسایی معابر دارای شرایط خاص (معابری که اجرای طرح در آنها متناقض با اهداف طرح است، معابری که در ساعات مختلف نسبت تقاضای پارک غیرمسکونی آنها متفاوت است و …)
۱۲- اخذ نقطه نظرات کارفرمای محترم و کارشناسان و مسئولین معاونت حمل و نقل و ترافیک منطقه مورد مطالعه پیرامون موضوع
۱۳- معرفی معابر حائز شرایط و برآورد تعداد فضاهای واجد شرایط برای کنترل و مدیریت پارک حاشیه ای خروجی مطالعات: بررسی کلیه معابر واجد شرایط جهت مدیریت پارک حاشیه ای و برآورد تعداد فضای پارک حاشیه ای قابل کنترل در سطح منطقه