کنترل و مدیریت دسترسی راه به صورت کنترل سیستماتیک یک ناحیه، طراحی، عملکرد راهها، بازشدگی حفاظ میانی، تقاطعها و خیابانهای منتهی به راه اصلی تعریف شده است. یکی از اصلیترین قوانین کنترل دسترسی استفاده از حفاظ میانی غیر قابل عبور به منظور مدیریت حرکات گردش به چپ است. حرکت گردش به چپ به عنوان یکی از اصلیترین مسائل در عملکرد ترافیکی و مشکلات ایمنی سیستم راهها در نظر گرفته میشود.
مطابق آئیننامه طراحی راههای شهری گردش به چپ مستقیم و همسطح در راههای شریانیای که سرعت طرح آن ها بیشتر از 70 کیلومتر بر ساعت است، توصیه نمیشود. در این راهها بهتر است گردش به چپها ممنوع شود یا به طور غیر مستقیم از سمت راست و سپس از طریق دوربرگردان صورت گیرد.
امروزه دوربرگردانها به عنوانجایگزینی برای حرکت گردش به چپ مستقیم به منظور کاهش برخوردها و افزایش ایمنی در راههای شریانی، به کار برده میشوند. وقتی که دوربرگردانها در تقاطعهای چراغدار اجرا شوند، علاوه بر فراهم آوردن امکان گردش به چپ تعداد فازهای چراغ راهنمایی را کاهش میدهند.
برای وسایل نقلیهای که قصد گردش در دوربرگردان را دارند، در بالادست تقاطع مسیر مجزای گردش به چپ فراهم شود. این امر از افزایش ترافیک وسایل نقلیه گردشی در تقاطعهای چراغدار در مسیرهای اصلی جلوگیری میکند.
- دو مسیر اختصاصی گردش به چپ در تقاطعها چراغدار فراهم شود که خط داخلی به گردش در دوربرگردان اختصاص داده شود.
- مسیر اختصاصی گردش به چپ و دوربرگردان در پایین دست تقاطع چراغدار فراهم شود که در نتیجه آن چراغ راهنمایی به 2 فاز کاهش مییابد.
اهمیت کنترل و مدیریت دسترسی راه عموما در راههای شریانی و بزرگراهی بیشتر از راههای فرعی است. زیرا سرعت عملکردی وسایل نقلیه در مسیر اصلی بیشتر از سرعت وسایل نقلیهای است که قصد خروج از راه را دارند. در نظر گرفتن فواصل مناسب و ایمن بین دسترسیها از پارامترهای مهم مدیریت دسترسی راههاست.
از تعاریف مهم در این رابطه میتوان به دسترسی اشاره کرد، به هر اتصالی که از راه اصلی به کاربریهای اطراف راه برقرار باشد و ورود و خروج از طریق آن صورت گیرد دسترسی اطلاق میشود. دسترسی هم میتوانند به صورت همسطح و هم غیر همسطح اجرا شوند و این بسته به حجم جریان عبوری و میزان تداخلات ترافیکی دارد.
یکی از مهمترین نشریاتی که در این زمینه به مهندسین مشاور کمک میکند تا طول تداخلی ایمن و فواصل مجاز اجرای دسترسیها را در نظر بگیرند، نشریه 415 “آئین نامه طرح هندسی راههای ایران” است که میتوانید همینجا دانلود کنید.
در مواردی که دسترسیهای مجاور راه از نظر تعداد زیاد و از نظر توزیع پراکنده هستند، از راه جانبی به منظور محدود کردن تعداد ورود و خروج از راه اصلی استفاده میشود. در این صورت باید در انتخاب محل ورود و خروج به راه جانبی پارامترهایی مانند رعایت فاصله دید انتخاب لحاظ گردد تا ایمن بودن این مسیر تأمین شود.بهتر است ورود ترافیک به راه جانبی از طریق خط کاهش سرعت و لجکی ورودی و خروج از راه جانبی و ورود به راه اصلی نیز از طریق لچکی خروجی و خط افزایش سرعت باشد. زیرا این نحوه طراحی که جزئیات آن در آیین نامه طرح هندسی راههای ایران بیان شده، متضمن ایمنی ورود و خروج راه جانبی است.
پروژه های شرکت در زمینه کنترل و مدیریت دسترسی راه
با توجه به اینکه مهندسین مشاور ایمن تردد، مشاور مناطق 15،16،20،21 و منطقه 4 و 8 شهرداری تهران بوده است، بر چندین نمونه کنترل و مدیریت دسترسی راه در این مناطق مطالعه و نظارت داشته است.